مدل تعالی سازمانی EFQM ، به پایداری و بقاء سازمان کمک نماییم بخش سوم - نیماکیمیایی مدرس و مشاور کسب و کار|مدیران پریمیوم

مدل تعالی سازمانی EFQM

با تعالی سازمانی، به پایداری و بقاء سازمان کمک نماییم

در دو بخش پیشین، کلیاتی از تعالی سازمانی، اصول و مفاهیم اساسی و بنیادین و مسئولیت های تعالی
سازمانی، بیان و ارائه گردید.
در این بخش، تصمیم داریم، مدل های تعالی سازمانی و دلایل نیاز به استفاده از آن ها را، به شما خوانندگان
محترم، ارائه کنیم.

مدل های تعالی سازمانی و نیاز به استفاده از آن :

صرف نظر از صنعتی یا خدماتی یا تجاری بودن، اندازه و وسعت سازمان، ساختار یا بلوغ سازمانی، همه

سازمان ها برای دستیابی به موفقیت، به ایجاد یک چهارچوب مدیریتی کارآمد و مناسب نیاز دارند.مدل

های تعالی یک ابزار کاربردی است که می تواند بوسیله ی سازمان ها در موارد زیر مورد استفاده قرار

گیرد:

1) به عنوان یک ابزار برای بازاریابی

2) به عنوان یک چهارچوب برای سیستم مدیریت سازمان

3) به عنوان مبنایی برای ایجاد یک واژه نامه عمومی و خصوصی یکپارچه در سازمان و درک و شناخت سازمان در تمام سطوح

تاریخچه مدلهای تعالی سازمانی :

1) مدل جایزه دمینگ :

در سال 1950، موسسه ی علمی- مهندسی در ژاپن، موسوم به JUSE، دکتر ادوارد دمینگ را برای
انجام سخنرانی های مختلفی در زمینه کیفیت به ژاپن دعوت نمود و در سال 1951 این موسسه، به
پاس خدمات دکتر دمینگ در زمینه کیفیت جایزه ای به نام ایشان بنیاد نهاد. مدلی که جایزه دمینگ
بر اساس آن تهیه گردید، از دهه پنجاه میلادی در ژاپن به اجرا درآمد که عمدتا بر کیفیت محصولات و
روش های کنترل کیفی استوار است.

به بیان دیگر مدل جایزه دمینگ بر این اصل استوار است که برای
تولید محصولات و خدمات با کیفیت بالا نیاز به هماهنگی همه جانبه و فراگیر در سطح سازمان است
این مدل نگرش جدیدی در بحث کیفیت ایجاد کرد و همین مدیریت تفکر”نگرش فراگیر”منجر به ظهور
“کنترل کیفیت فراگیر” در دهه 60 میلادی گردید.مدیریت کیفیت فراگیر روشی است برای مدیریت و
و اداره سازمان جهت تعیین کیفیت با مشارکت همه اعضای سازمان که از طریق جلب رضایت مشتری
و تامین منافع همه ذینفعان به دست می آید.

موفقیت ژاپن در بکارگیری روش های علمی کسب و کار تهدیدی جدی برای شرکت های آمریکائی
ایجاد کرد، بطوریکه در دهه 80 بسیاری از آن ها با واگذار کردن بازار به رقبای ژاپنی در آستانه
ورشکستگی قرار گرفتن. این تهدیدات منجر گردید که شرکت های غربی در روش های کسب و کار خود
تجدید نظر کرده و مدیریت کیفیت فراگیر را به طور گسترده به کار گیرند.

2)مدل کیفیت مالکوم بالدریج :

جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج در آمریکا، در سال 1987 از اولین گام هایی بود که برای بخشیدن دید
فراگیر به مدل هایی که برای ارزیابی در موسسات صنعتی و غیرصنعتی مورد استفاده قرار می گرفتند،
برداشته شد، این مدل در واقع پوشش دهنده تمامی اجزای یک کسب و کار با در نظر گرفتن منافع تمامی
ذینفعان است.

این مدل، نتایجی را برای صاحبان کسب و کار، به همراه داشت :

1- کمک به بهبود کیفیت در شرکت های آمریکایی
2- مشخص نمودن چگونگی عملکرد شرکت های متعالی، به عنوان نمونه هایی برای دیگران
3- بنیان گذاری معیاری برای ارزیابی تلاش های کیفی
4- تهیه راهنمایی برای سایر شرکت های آمریکایی

3) مدل تعالی سازمانی EFQM :

به دنبال مدل مالکوم بالدریج در سال 1988 مدل تعالی سازمانی EFQM در پاسخ به نیاز بهبود
رقابت پذیری سازمان های اروپایی توسط چهارده کمپانی بزرگ اروپایی) بوش، رنو، فیات، بی تی، بول،
الکترولوکس، ک ال ام، نستله، اولیوتی، فیلیپس ، سولزر، فولکس واگن، رازالت، سیبا)، در کمیسیون
اروپایی مورد توافق واقع و امضا گردیده است. این اقدام متهورانه از شبکه قدرتمند مدیریت در حال
حاضر دارای 800 عضو از 38 کشور جهان در بخش خصوصی و دولتی می باشد که در چارچوب
یک جامعه اروپایی و در زمینه بهبود کیفیت در ادامه مدل مالکوم بالدریج از آمریکا و هم چنین مدل
دکتر دمینگ در ژاپن به پیش می رود.

مدل EFQM در سال 1991 بعنوان مدل تعالی کسب و کار معرفی گردید که در آن چارچوبی برای
قضاوت و خودارزیابی سازمانی و نهایتا دریافت پاداش کیفیت اروپایی ارائه شد، این اقدام در سال
1992 عملی گردید. این مدل نشان دهنده مزیت های پایداری است که یک سازمان متعالی باید به
آنها دست یابد. این مدل به سرعت مورد توجه شرکت های اروپایی قرار گرفت و مشخص شد که
سازمان های بخش عمومی و صنایع کوچک هم علاقه دارند از آن استفاده کنند.

EFQM در اصل به مدل مالکوم بالدریج بسیار شبیه است و تفاوت اصولی در مفاهیم و مبانی با مدل
مالکوم بالدریج ندارد. هر دو این مدل ها در چارچوب مدیریت کیفیت جامع قرار می گیرند و ابزاری
هستند برای استقرار سیستم در درون سازمان ها و نیز ابزاری هستند برای سنجش اینکه یک سازمان
تا چه اندازه در جهت استقرار سیستم در چارچوب مدیریت کیفیت جامع موفق بوده است. تفاوت هایی
که بین این دو مدل وجود دارد عمدتا در حد تعداد معیارها، امتیازدهی و رویه های اجرائی است و
چارچوب کلی هر دو مدل در واقع یکی است.