به صورت کلی، انواع تیم ها به 3 دسته تقسیم شده :
انواع تیم
1- تیم های تصمیم گیری
2- تیم های وظیفه
3- تیم های خود گردان
دو تیم اول تحت فرمان مدیر و با نقش های متفاوت نسبت به یکدیگر و نوع سوم در مقایسه با تیم های سنتی تحت فرمان مدیر، که فقط ابزار مدیریتی برای انجام کار هستند، از نظر اختیار عمل و آزادی تفاوت دارد.
تیم های تصمیم گیری (انواع تیم)
تمامی تیم ها یک فعالیت اصلی و یک هدف دارند.
یکی از فعالیت های اصلی بسیاری از تیم های فعال در سازمان ها، تصمیم گیری است.
اعضای تیم های تصمیم گیری برای گرفتن تصمیم در مورد طیفی از مسائل و موضوع ها دور هم جمع می شوند.
انواع تیم
برخی از این موضوهای ضروری عبارتند از: تعیین اهداف، تدوین راهبرد جهت دستیابی به آن اهداف، مشخص شدن افراد و شرح وظایف آنان، تخصیص منابع، توقف و یا گسترش منابع برای کارکردهای گوناگون، تامین بودجه و …
و نکته مهم این که: کیفیت و مقبولیت تصمیم های اعضای این تیم می تواند تاثیر عمیقی برروی افراد دیگر سازمان داشته باشد.
تیم های وظیفه
بر خلاف تیم های تصمیم گیری، اعضای تیم وظیفه باید به همراه یکدیگر مجموعه ای از وظایف در هم پیچیده را انجام دهند. تا به نتیجه نهایی، که ممکن است تولید یک کالا، ارائه خدمات یا انجام فعالیت خاص باشد، برسند.
انواع تیم
بدیهی است که تیم های وظیفه نیز به تصمیم گیری نیاز دارند. کارکرد دیگر تیم وظیفه عبارتست از:
هماهنگ سازی فیزیکی فعالیت ها، برای دستیابی به هدف تعیین شده است.
تیم های خودگردان (انواع تیم)
بخش اعظم بازسازی ساختار سازمانی به این مسئله باید اختصاص داده شود. که قدرت و اختیار عمل بیش تری به تیم ها داده شود تا خود برای حل مسائلی که با آن ها مواجه می شوند، تصمیم بگیرند.
این تیم های خود گردان، تیم های خود مختار و یا نیمه خود مختار نیز نامیده می شوند.
یک تیم خودمختار فاقد رهبر رسمی است. این تیم می تواند خودش رهبر خود را انتخاب کند. رهبری را به صورت دوره ای میان تیم ها تقسیم کرده و یا بدون رهبر( رهبری توسط کمیته) فعالیت کند.
در تیم های نیمه خود مختار، یک رهبر مشخص وجود دارد که جایگاه و عنوان او رسمی است. اما نقش او به شکلی است که تیم می تواند به طور مستقل از رهبر تصمیم بگیرد و اقدام کند. که این مسئله یک دوراهی به وجود می آورد.
تعیین نقش رهبر در شرایطی که این تیم حق دارد که بدون تاثیر و کنترل مستقیم رهبر عمل کند.
انواع تیم
لذا سازمان هایی که از این تیم ها استفاده کرده و موفق بوده اند، نقش رهبر را بر اساس ترکیبی از نقش های زیر، مجددا تعریف نموده اند:
رهبر در درجه اول یک تسهیل گر و یک منبع آموزشی است که به تیم کمک می کند که کارشان را بررسی کنند. و آموزش، مربی گری و تسهیل گری لازم را در اختیار تیم قرار می دهد.
1.بخش اعظم وقت رهبر به ارتباط با واحد های دیگر و یا مدیران رده بالا کرده و ممکن است تعامل و یا روابط را با مشتریان افزایش دهد.
2. رهبر نقش مشاور تیم را ایفا می کند و اعضا می توانند از او درخواست کنند در حل مشکلات، تعارض ها، مسائل مربوط به اعضا و سایر موارد به آن ها کمک کند.
3. رهبر می تواند در تمامی جلسات و یا جلساتی که از او دعوت می شود مشارکت کند.
انواع تیم
رهبر ممکن است به صورت رسمی جلسه ای را برگزار کند، اما در جلسه، فعالیت ها را به اعضای تیم واگذار می کند.
شناسایی تیم مورد نیاز (انواع تیم)
توصیف تیم های تصمیم گیری، وظیفه و خودگردان نشان می دهد که مدیران باید در مورد نوع تیم های مورد نیاز خود فکر کنند
تا به اهداف خود دست پیدا کنند. آیا تیم باید بر اتخاذ تصمیم های مناسب برای بهبود عملکرد تمرکز کند. و یا باید وظایف خاصی را در سازمان انجام دهد؟ آیا تیم به رهبری و هدایت مستقیم مدیری توانا نیاز دارد.
انواع تیم
و یا باید خود مختار باشد تا انعطاف پذیری لازم را در برابر شرایط و مشکلات گوناگون داشته باشد؟
پاسخ صحیح این سوالات می تواند به تیم ها کمک کند تا با نقش خود در سازمان آشنا شده و بدانند برای انجام کارشان تا چه اندازه اختیار عمل دارند.
آیا زمینه فرهنگی، ساختاری و سیستمی سازمان از کار تیمی پشتیبانی می کند؟
سه عامل مهم در شکل گیری زمینه و بستر برای توسعه تیم عبارتند از: فرهنگ، ساختار و سیستم سازمان.
فرهنگ
شاید مهمترین عامل در توسعه تیم باشد. فرهنگ اگر چه قدرتمند است، اما شناسایی و تغییر آن اغلب دشوار است.
فرهنگ یک سازمان، نشان دهنده دیدگاه ها و ارزش های اساسی و مشترک بیشتر افراد آن سازمان است.
انواع تیم
در سازمان هایی که تیم های همکار در آن فعالیت می کنند، ضروری است فرهنگ مشترک اعضا بر این نکته تاکید داشته باشد. که کار تیمی دارای اهمیت فراوانی است و اگر افراد در تمامی سطوح با یکدیگر همکاری نکنند و به عنوان اعضای کل تیم پاسخگو نباشند. با مشکل مواجه خواهند شد.
انواع تیم
اگر فرهنگ سازمانی به صورت آشکارو یا ضمنی به اهمیت کار تیمی اعتقاد نداشته باشد، تلاش برای ترویج همکاری، مشارکت و تعامل فقط یک فعالیت موقت و یا به نوعی سوء استفاده مدیر از کارکنان است.
ساختار
ساختار طراحی اولیه سازمان است که در چارت سازمانی نشان داده می شود.
ساختار قدرت، الگوهای ارتباطی و مسئولیت بخش های خاص را در سازمان منعکس می کند. ساختار سازمانی بیشتر مشخص می کند که چه کسی با چه کسی همکاری کند و کدام تیم ها به طور رسمی برای انجام دادن وظایف سازمان منصوب شده اند.
اگر چه تمامی سازمان ها دارای چند گروه غیر رسمی هستند که به دلایل گوناگون تشکیل شده اند. اما ساختار سازمانی بصورت رسمی می تواند از کار تیمی پشتیبانی کرده و و آن را تشویق کند. یا برعکس، تشکیل تیم و عملکرد تیمی را برای اعضا دشوار سازد.
انواع تیم
سیستم
سیستم ها عبارتند از روش های توافق شده برای انجام دادن کار در سازمان.
این توافقات یکپارچه یا همان سیستم ها، تقریبا تمامی ابعاد زندگی سازمان را تنظیم می کنند.
انواع تیم
سیستم های پرداخت حقوق، سیستم های ارزشیابی و ترفیع، سیستم های تصمیم گیری و سیستم های اطلاعات مدیریتی، همه نمونه هایی از سیستم ها هستند. ضروری است ابعاد سیستماتیک سازمان از توسعه تیم پشتیبانی کنند.
گروه مشاورین پریمیوم